Regionale Energie Strategie (RES)
In Nederland gaan we over op duurzame energie. Om de opwarming van de aarde te remmen, moeten we overstappen van de ‘oude’ fossiele brandstoffen (zoals kolen, olie en gas) naar duurzame, schone vormen van energie (bijvoorbeeld wind en zon) en warmte. Dat is een landelijke en regionale opgave waar we samen naartoe werken, ook in de gemeente Stein. Daarom moet de gemeente onder andere bepalen waar en op welke manier zonneparken zijn toegestaan; windenergie is in de gemeente Stein niet mogelijk.
We zijn met zijn allen al goed op weg. Steeds meer mensen leggen zonnepanelen op hun dak en denken na over elektrisch rijden. Organisaties, bedrijven en overheden kiezen steeds vaker voor duurzame energie. Maar er is meer nodig. Daarom bekijken we samen met inwoners, bedrijven, overheden, netbeheerders en diverse maatschappelijke organisaties welke mogelijkheden er zijn. Waar is er plek voor zonnepanelen? Welke alternatieven zijn er voor aardgas om onze bedrijfsgebouwen en woningen duurzaam te verwarmen? En hoe krijgen we deze duurzame energie uiteindelijk bij mensen thuis?
Hoe we dit gaan doen, onderzoeken 30 RES-regio’s in Nederland. Zij maken ieder een Regionale Energie Strategie (RES). Als Zuid-Limburg zijn wij één van die regio’s. De 16 gemeenten in Zuid-Limburg, de provincie, het waterschap en Enexis werken hiervoor samen. Dit gebeurt in drie deelregio’s: Parkstad Limburg, Westelijke Mijnstreek en Maastricht-Heuvelland. De gemeentes in deze deelregio’s doen dit op hun eigen manier, maar zij maken hier wel afspraken over, naast de afspraken die al gemaakt zijn in de RES. De gemeente Stein is onderdeel van de RES Zuid-Limburg en de deelregio Westelijke Mijnstreek.
Wat is de Regionale Energie Strategie (RES)?
Eén van de afspraken uit het landelijk klimaatakkoord is dat 30 energieregio’s in Nederland onderzoeken waar en hoe wij het beste duurzame elektriciteit op land (via wind en zon) kunnen opwekken. En ook hoe groot onze warmtevraag is en welke grote warmtebronnen te gebruiken zijn, zodat wijken en gebouwen van het aardgas af kunnen. Elke RES-regio onderzoekt hoeveel zij daaraan kan bijdragen, want elke regio is anders en heeft andere mogelijkheden en kansen. De gemeente Stein maakt deel uit van de RES Zuid-Limburg.
Doelen van de RES
De RES heeft enkele bijzondere opgaven en doelstellingen. Elke RES-regio en gemeente in Nederland moet met deze vragen aan de slag. De RES bestaat uit twee belangrijke delen en een lijst van het huidige elektriciteits- en warmteverbruik in Nederland.
Opgave elektriciteit
De eerste opgave is de opgave elektriciteit. In 2030 dienen alle RES-regio’s samen 35 TWh aan duurzame energie op land op te wekken als aanvulling van zonne-energie opgewekt op daken van woningen en gebouwen. Ter vergelijking: 1 TWh is gelijk aan het stroomverbruik van ongeveer 285.700 huishoudens. De bijdrage per gemeente is onderdeel van de opgave voor één van de 30 RES-regio’s, de bijdragen van alle RES-regio's van heel Nederland worden bij elkaar opgeteld. Door samen minimaal 35 TWh aan duurzame energie op te wekken dragen we bij aan vermindering van de CO2-uitstoot in Nederland en het energieneutraal maken van ons elektriciteits- en warmtegebruik. Met het opwekken van 35 TWh aan duurzame energie kunnen we onze doelstelling om in 2050 bijna geen CO2-uitstoot meer hebben zeker nog niet halen. Hiervoor is veel meer nodig. Ook de gemeente Stein wil in 2050 energieneutraal zijn.
Dit betekent dat elke gemeente als onderdeel van de RES-regio moet bekijken hoeveel energie zij op haar eigen grondgebied kan opwekken met zonne- en windenergie tot 2030. Dit geven we aan in 'zoekgebieden'. De gemeente Stein verwacht in 2030 ongeveer 0,058 TWh aan duurzame energie (zonne-energie) op te kunnen wekken. Dit is helaas nog onvoldoende om de volledige energievraag van Stein voor zowel de woningen, bedrijven als mobiliteit duurzaam op te wekken en in 2050 energieneutraal te zijn.
Opgave gebouwde omgeving
De tweede opgave is de opgave gebouwde omgeving. Voor deze opgave brengt elke gemeente en RES-regio in kaart hoe groot de warmtevraag is in elke gemeente voor zowel de woningen als de gebouwen en wordt bekeken welke (lokale) alternatieve warmtebronnen er in de regio’s zijn. Voorbeelden van zo’n warmtebron zijn bijvoorbeeld fabrieken waarbij warmte vrijkomt als restproduct. Deze warmte kan dan bijvoorbeeld via een warmtenet naar omliggende woningen en gebouwen gebracht worden. Maar ook aardwarmte of warmte afkomstig van oppervlakte-, riool- of mijnwater kan worden gebruikt als alternatief voor gas, kolen en olie. Deze opgave wordt ook wel de Regionale Structuur Warmte (RSW) genoemd en is een eerste stap richting de Transitievisie Warmte (TVW) die elke gemeente in 2021 heeft opgesteld.
De landelijke doelstelling in 2030 is om miljoen Nederlandse woningen en gebouwen van het aardgas af te halen. Dat is ongeveer 20% van het totale aantal woningen en gebouwen. In 2050 dienen alle woningen en gebouwen van het aardgas te zijn afgesloten. Om deze doelen te behalen moeten gemeenten keuzes maken welke wijken van het gas af kunnen en welke warmtealternatieven er voor deze wijken zijn. In 2021 heeft de gemeente de Transitievisie Warmte (TVW) opgesteld. Dit is een traject dat naast het traject voor de RES loopt.
Hoe ziet het proces eruit?
Het proces is gestart met de vormgeving van de conceptversie van de RES. In oktober 2020 is de concept-RES aangeboden aan het Rijk. In de winter van 2020/2021 is een vragenlijst gehouden onder Steinse inwoners en bedrijven over de zoekgebieden en keuzes uit de RES. Hieraan hebben 735 inwoners deelgenomen.
De belangrijkste conclusie uit deze vragenlijst is het afvallen van twee mogelijke zoekgebieden en de bijstelling van het voorlopige bod van de gemeente naar 0,058 TWh. Onderstaande infographic geeft de belangrijkste resultaten van de enquête weer.
In juli 2021 is de definitieve versie van de RES, de RES 1.0, voor de regio Zuid-Limburg opgeleverd.
Op 27 mei heeft de gemeenteraad het bod van de RES Zuid-Limburg en de zoekgebieden binnen onze gemeente vastgesteld. Om eerst zonne-energie op daken (van gebouwen en misschien ook van parkeerterreinen en bedrijventerreinen) te stimuleren, worden tot 1 juli 2024 geen zonneparken gerealiseerd op landbouwgrond en natuurgrond.
De RES is een dynamisch document. Wij houden nieuwe ontwikkelingen op het gebied van duurzame energie (naast wind- en zonne-energie) en warmte in de gaten. Elke twee jaar kunnen we de strategie aanpassen aan deze en andere ontwikkelingen.
In 2022 wordt gewerkt aan de doorontwikkeling van de RES 1.0. hierbij wordt een uitvoeringsprogramma opgezet om de doelstellingen uit de RES 1.0 te realiseren. Tegelijkertijd wordt er gewerkt aan herijking van de RES 1.0 in de RES 2.0. Hierbij wordt rekening gehouden met nieuwe ontwikkelingen op het gebied van duurzame energie en warmte. De RES 2.0 dient in 2023 gereed te zijn.
Resultaten vragenlijst
Download de afbeelding om de resultaten goed te bekijken.
Vind je het interessant om de volledige rapportage van de onderzoeksresultaten te bekijken? Lees het rapport (PDF, 1.5 MB)en de bijlagen (PDF, 450.6 kB).
Documenten
- Publieksversie RES Zuid-Limburg (PDF, 1.6 MB)
- Zoekgebieden RES Zuid-Limburg (PDF, 41.0 MB)
- Zoekgebieden Stein (PDF, 4.1 MB)
Meer informatie
Meer informatie over de RES vind je op de website van Regionale Energiestrategie.
Tevreden over deze pagina?
Heb je vragen naar aanleiding van de informatie op deze pagina? Heb je niet gevonden wat je zocht? Of heb je tips voor ons om deze pagina te verbeteren? Stuur dan een mail naar info@gemeentestein.nl en wij kijken hoe we dit kunnen aanpassen.