Onderzoek RIVM naar gezondheidseffecten van gecombineerde uitstoot bij Chemelot

Het RIVM doet onderzoek naar een nieuwe methode om de mogelijke gezondheidseffecten van meerdere schadelijke stoffen samen beter in beeld te brengen. Het gaat dan om de zogenaamde zeer zorgwekkende stoffen (ZZS). Voor het toetsen van deze methode in de praktijk is gekozen voor een casus rond het Chemelot-terrein in Geleen. Daar lopen we namelijk voorop als het gaat om het meten van industriële uitstoot, waardoor er al veel meetgegevens beschikbaar zijn. Deze gegevens boden het RIVM de mogelijkheid om hun theoretische model in een concrete situatie te testen.

Wat is er onderzocht?

In de casus Chemelot is gekeken naar drie stoffen die vallen onder de categorie ZZS: benzeen, 1,3-butadieen en monovinylchloride (MVC). Deze stoffen worden afzonderlijk al getoetst aan wettelijke normen en voldoen daaraan. De nieuwe methode die het RIVM onderzoek (de zogenoemde Hazard Index (HI)), kijkt juist naar de optelsom van die stoffen. Dit helpt om in de toekomst bij vergunningverlening nog beter rekening te houden met gecombineerde gezondheidseffecten. Uit de praktijktoets bij Chemelot blijkt dat wanneer wordt gekeken naar de optelsom van deze 3 ZZS stoffen volgens deze nieuwe methode, in het verleden sprake is geweest van een overschrijding van de norm. De metingen waarop het onderzoek is gebaseerd, zijn uitgevoerd door de Omgevingsdienst Zuid-Limburg (ODZL), in opdracht van de Provincie Limburg.

Wat betekent dit voor jou als omwonende?

Het gaat hier om een toets van een meetmethode, géén gezondheidsonderzoek onder inwoners. De HI-methode bevindt zich nog in de onderzoeksfase. Er zijn op dit moment nog geen wettelijke kaders die het mogelijk maken om de gecombineerde uitstoot van stoffen juridisch te toetsen. Het RIVM heeft dus geen uitspraken gedaan over wetsovertredingen. Ook kan hiermee geen uitspraak worden gedaan over individuele gezondheidsrisico’s. Daar is aanvullend onderzoek voor nodig.

Vanaf 2024 zijn er geen overschrijdingen meer. De bron die de overschrijding van de risicowaarden volgens deze nieuwe methode veroorzaakte, komt ook niet meer terug op het terrein. De omgevingsdienst blijft sowieso alles goed meten.

Heb je vragen of zorgen over gezondheid in relatie tot de uitstoot van Chemelot? Dan helpt de GGD Zuid-Limburg jou graag verder. Op de website van GGD Zuid-Limburg vind je een overzicht van veel gestelde vragen met antwoorden. Ook vind je hier het telefoonnummer van het KCC Milieu & Gezondheid waar je terecht kunt voor aanvullende vragen.

Wie doet wat?

• Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gaf opdracht tot dit onderzoek.
• Het RIVM ontwikkelt en test de nieuwe methode.
• De Provincie Limburg is het bevoegd gezag en verantwoordelijk voor vergunningverlening, toezicht en handhaving bij Chemelot.

De gemeente vindt het positief dat het Ministerie met behulp van het RIVM deze stap zet richting betere bescherming van de gezondheid van omwonenden. De uitkomsten van het onderzoek geven aanleiding om vragen te stellen en om in gesprek te blijven met alle betrokken partijen. Wij willen weten wat deze uitkomsten betekenen voor onze inwoners en duidelijkheid over de vervolgstappen. Wij blijven dit dossier daarom ook met grote aandacht volgen en informeren jou zodra er meer bekend is.