Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)

Vanaf 1 januari 2024 gaat naast de Omgevingswet ook de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in. Het doel van de Wkb is een verbetering van de bouwkwaliteit door strenger bouwtoezicht en betere aansprakelijkheidsregelingen. Dit betekent dat je als initiatiefnemer vóór je gaat (ver)bouwen na moet gaan of jouw bouwwerk onder de Wkb valt. Dat kan in het Omgevingsloket.

Als jouw bouwwerk onder de Wkb valt, moet je een kwaliteitsborger inschakelen. Deze controleur kijkt mee of jouw bouwactiviteit aan de technische regels voldoet. Hieronder lees je wat dit betekent.

Wat verandert er?

De Omgevingswet knipt de bouwvergunning op in twee delen: een ruimtelijke en een technische vergunning. De ruimtelijke bouwvergunning gaat over de vraag of u op een bepaalde plek mag bouwen. Dat is vastgelegd in het gemeentelijke omgevingsplan. De technische bouwvergunning gaat over de vraag of uw bouwwerk voldoet aan de technische regels en kwaliteitseisen. Vanaf 1 januari hoeft je voor bepaalde bouwwerken niet langer een technische bouwvergunning aan te vragen bij de gemeente. De bouwtechnische controle wordt niet meer uitgevoerd door de gemeente maar door een kwaliteitsborger die jij inhuurt. Je moet hiervoor wel een bouwmelding doen.

Voor het ruimtelijke deel moet je nog wel een vergunning aanvragen. Meer informatie vind je op de pagina omgevingsvergunning.

Voor welke bouwwerken moet je een kwaliteitsborger inschakelen?

Of je een voor de bouw of verbouwing van jouw bouwwerk een kwaliteitsborger nodig hebt moet je weten tot welke gevolgklasse het bouwwerk hoort. Alle bouwwerken zijn onderverdeeld in drie gevolgklassen: gevolgklasse 1, 2 en 3. Bouwwerken in gevolgklasse 1 hebben bij overtreding van de bouwregels relatief kleine gevolgen en risico’s voor de samenleving. Hoe hoger de gevolgklasse, hoe hoger het risico voor de samenleving.

De Wkb wordt in stappen ingevoerd. Voorlopig geldt de Wkb alleen voor bouwwerken in gevolgklasse 1. Dit gebeurt in twee stappen, nieuwbouw (vanaf 1 januari 2024) en verbouw (vanaf 1 juli 2024) van bouwwerken. Voor deze bouwwerken is een kwaliteitsborger nodig.

De volgende bouwwerken behoren tot gevolgklasse 1:

• Grondgebonden woningen, inclusief aangebouwde garage/schuur/kantoor; (Appartementen en woningen bedoeld voor kamergewijze verhuur, zoals studentenhuizen, en zorgwoningen vallen niet onder gevolgklasse 1).
• Woonboten;
• Vakantiehuisjes en andere vakantieverblijven die zelf op grond staan.
• Bedrijfshallen en fabriekspanden maximaal 2 verdiepingen hoog. Kantoorgebouwen en winkelpanden vallen hier niet onder.
• Opslagruimten, magazijnen en andere bouwwerken vallend onder punt 4 van maximaal twee verdiepingen die gebouwd worden bij kantoren en winkels.
• Fiets- en voetgangersbruggen die maximaal 20 meter over gemeentelijke weg, spoor of water gaan;
• Overige bovengrondse bouwwerken die geen gebouw zijn, bedoeld voor wegen (geen viaducten en dergelijke), vaarwegen, stroomvoorziening als ze niet hoger zijn dan 20 meter. Bijvoorbeeld kleine zendmasten, antennes, keermuren, walmuren, kademuren, gemalen of kleine windmolens. Waterkerende constructies (zoals stuwen en sluizen) vallen er niet onder deze gevolgklasse.

De hiervoor genoemde bouwwerken vallen niet onder gevolgklasse 1 als:

• Het bouwwerk is een monument
• Verplichting tot brandveilig gebruik of brandcompartimenten
• Er milieubelastende activiteiten plaatsvinden waarvoor je een vergunning nodig hebt
• Er is sprake van afwijking bouwregelgeving

Ga via deze link naar een video met een stappenplan als je gaat bouwen.

Wil je weten of je WKb-plichtig bent en wat je dan moet doen?

1. Ga na of je een vergunning nodig hebt voor jouw bouwactiviteit. Dit kan door middel van de vergunningcheck via het Omgevingsloket.
2. Ga na of je bouwwerk valt onder gevolgklasse 1. Zo ja, dan vraag je alleen voor het ruimtelijke deel een omgevingsvergunning aan via het Omgevingsloket.
3. Schakel een onafhankelijke kwaliteitsborger in. Jouw aannemer of architect kan je hiermee helpen. De kwaliteitsborger analyseert de risico’s en stelt in een borgingsplan vast welke controlemaatregelen de kwaliteitsborger neemt tijdens de bouwactiviteit. Via de website register kwaliteitsborgers kun je de kwaliteitsborgers in jouw regio vinden.
4. Uiterlijk vier weken voor de start van de bouw maak jij of jouw aannemer melding van de bouw. Deze bouwmelding doe je via het Omgevingsloket. De bouw mag pas beginnen wanneer de bouwmelding volledig en op tijd gedaan is.
5. Op de eerstvolgende dag dat de bouw stopt, maak je via het Omgevingsloket een melding hiervan.
6. Minimaal twee weken voordat je het bouwwerk wil gebruiken, dien je een gereedmelding in via het Omgevingsloket. Je hoort van de gemeente of deze melding is geaccepteerd of geweigerd. Je mag het bouwwerk pas gebruiken als de gemeente jouw gereedmelding accepteert.
7. Als alle bouwactiviteiten klaar zijn maak je een melding hiervan via het Omgevingsloket. Het kan zijn dat je het bouwwerk al in gebruik hebt genomen.