Warmtetransitie

Vanaf 2050 zal er, net als in de rest van Nederland, ook in Stein geen aardgas meer gebruikt worden voor het verwarmen van woningen en gebouwen. De nationale overheid heeft gemeenten gevraagd om de mogelijkheden voor duurzame warmte in kaart te brengen in de Transitievisie Warmte. Op 16 december 2021 heeft de gemeenteraad de Transitievisie Warmte van de gemeente Stein vastgesteld. In deze visie geeft de gemeente aan welke alternatieven voor aardgas het op de korte termijn ziet en welke stappen de gemeente tot en met 2030 zal zetten om het aardgasverbruik te verminderen.

Waarom?

Om aan internationale afspraken te voldoen heeft Nederland besloten dat alle woningen in 2050 aardgasvrij moeten zijn. Aardgas is namelijk een fossiele brandstof. Dat wil twee dingen zeggen:

1. Het is een eindige grondstof, op is op
2. Bij het gebruik van aardgas om energie op te wekken komt het broeikasgas CO2 vrij.

Daarom willen we aardgas vervangen door een duurzaam alternatief. Een alternatief is duurzaam als het hernieuwbaar is. Denk aan windenergie: door energie uit windkracht te halen, gaat er geen grondstof verloren. De wind blijft net zo hard waaien. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld restwarmte en aardwarmte.

Het energiesysteem van de toekomst

Aardgas vervangen door een gelijkwaardig alternatief is echter zo makkelijk nog niet. Het meest vergelijkbaar met aardgas zou waterstof of groengas zijn. Groengas, dat wordt gemaakt van bijvoorbeeld gft-afval of mest, is erg schaars. En om waterstof (duurzaam) op te wekken is veel energie nodig: tot wel vijf keer zo veel als voor de elektrische warmtepomp. Bovendien zijn er andere sectoren, zoals industrie en luchtvaart, die geen andere optie voor duurzame energie hebben dan waterstof of groengas. Zij zullen dus ‘voorrang’ gaan krijgen. Daarom is het niet realistisch dat groengas of waterstof ooit één op één aardgas zal vervangen om alle woningen en gebouwen te verwarmen.

De overheid heeft daarom twee soorten oplossingen bestempeld als duurzaam én grootschalig toepasbaar. Aan de ene kant is er het warmtenet. Hier worden nieuwe leidingen voor aangelegd die warm water rondpompen dat centraal wordt verwarmd, niet meer in je eigen woning dus. Er zijn verschillende bronnen die een warmtenet kunnen verwarmen, denk aan een centrale warmtepomp, aardwarmte, aquathermie (warmte uit water) en restwarmte van fabrieken. Het grote probleem is dat de leidingen erg duur zijn. Een warmtenet is dus alleen zinvol als er veel woningen op een kleine oppervlakte staan, zoals in steden en kernen. In Sittard, Venlo en Rotterdam liggen bijvoorbeeld warmtenetten.

Aan de andere kant is er de elektrische warmtepomp. Qua techniek lijkt dit een beetje op een airco. Het haalt warmte uit de lucht of uit de bodem en gebruikt elektriciteit om dit op voldoende temperatuur te krijgen om de woning te verwarmen. Hiervoor moet je huis wel écht goed geïsoleerd zijn. Als dat niet zo is, kun je een hybride warmtepomp gebruiken: in die situatie kun je gebruik maken van aardgas, groengas of waterstof om bij te verwarmen. Isoleren hoeft dan minder ingrijpend. Een hybride warmtepomp is vaak rendabel in aanschaf, zeker met de huidige stijgende aardgasprijzen.

Aardgasvrij in Stein

Een kansrijk alternatief voor aardgas is een warmtenet. Zoals Warmtenet Zuid-Limburg (WZL), waar op dit moment een proef van loopt in gemeente Sittard-Geleen. Ook wordt het belangrijk om woningen en gebouwen goed te isoleren. Op plekken waar het warmtenet niet zal komen, kunnen (hybride) warmtepompen worden geïnstalleerd. Ook willen we inwoners wijzen op de beschikbare nationale subsidies voor isolatie, zonnepanelen, warmtepompen, zonneboilers en de aansluiting op een warmtenet.

Proces

In 2021 is er voor de gemeente Stein een analyse van de mogelijkheden voor alternatieve warmtevoorziening uitgevoerd. Deze analyse is uitgevoerd op pandniveau, waarbij op basis van diverse technisch-economische, maar ook sociaal-maatschappelijke parameters per pand is bepaald welke potentie er tot 2030 is om een alternatieve duurzame warmtevoorziening te realiseren.

Om te komen tot de Transitievisie Warmte is in juni 2021 een webinar georganiseerd en in juni en juli 2021 tevens een enquête gehouden onder onze inwoners en bedrijven. Daarnaast was een 'bewustwordingsspel' gepland, maar deze is door een te beperkt aantal aanmeldingen helaas niet doorgegaan.

De uitgangspunten uit de Transitievisie Warmte worden vanaf 2022 omgezet in zogenoemde wijkuitvoeringsplannen. Hierin wordt per wijk bekeken welke projecten kunnen worden opgestart om de doelstelling te behalen. Inwoners en ondernemers uit deze wijken kunnen in dit proces participeren.

Resultaten transitievisie warmte

In de gemeente Stein zullen tot 2030 geen wijken (volledig) van het aardgas worden afgesloten. In plaats daarvan wordt ingezet op het stimuleren van inwoners om vrijwillig van het aardgas af te gaan en worden de mogelijkheden onderzocht om een warmtenet te realiseren in de gemeente.
In de potentieanalyse is gekeken naar de potentie van 5 alternatieve warmtevoorzieningen:

• Individuele elektrische warmtepomp
• Individuele hybride warmtepomp
  • Met groengas
  • Met waterstof
• Warmtenet op hoge temperatuur
• Warmtenet op lage temperatuur

Uit de potentieanalyse komt naar voren dat de potentie van een warmtenet op hoge temperatuur het hoogst is met 23%. De potentie voor een volledig elektrische warmtepomp is 13% en voor een individuele hybride warmtepomp ook 13%. De potentie voor het warmtenet op lage temperatuur is slechts 2%. Door isolatie kan er daarnaast nog ongeveer 3% bespaard worden op het aardgasverbruik. Voor ongeveer 50% van de woningen en gebouwen in de gemeente Stein is tot 2030 geen rendabel warmtealternatief beschikbaar. Zij kunnen wel starten met isoleren om zich voor te bereiden op aardgasvrij verwarmen in de toekomst.

Op basis van de ambitie van de gemeente om proactief met deze uitdaging aan de slag te gaan kan de gemeente Stein in 2030 20 tot 40% aardgasverbruik verminderen en 5 tot 15% van de gebouwen en woningen aardgasvrij maken. Hiervoor starten in 2022 enkele kleinere projecten en acties en zullen de wijkuitvoeringsplannen worden opgesteld, waarbij speciale aandacht is voor isolatie, het stimuleren van hybride en elektrische warmtepompen en de ontwikkeling van Warmtenet Zuid-Limburg.

Informatie en vervolgstappen voor iedereen

Graag helpen we alle inwoners in de gemeente naar een duurzame en aardgasvrije toekomst toe. Hieronder staan een paar handige links waar iedereen mee aan de slag kan. Zo vind je informatie over energie besparen, isolatie en warmtepompen en subsidies en leningen. Ook voor huurders zijn er stappen om te besparen op hun energierekening.

Energie besparen

• Energie besparen door gedragsverandering, ook voor huurders

Isolatie en aardgasvrij

• Doe de isolatie-zelfscan
• Doe de verbetercheck
• Doe de warmtepompcheck

Subsidies en leningen

• Vraag subsidie aan voor verduurzamingsmaatregelen zoals isolatie, een zonneboiler of een warmtepomp
• Vraag een nationale duurzaamheidslening aan

Beschikt u over meerdere panden en wilt u hulp van de gemeente bij verduurzamen?

Bijvoorbeeld als VvE of vastgoedbezitter. Neem dan contact met ons op.

Transitievisie Warmte

Transitievisie Warmte van de gemeente Stein 2021 - 2030 (PDF, 8.1 MB)